Λέσβος: Ιστορία και εκδημοκρατισμός.

Η ιστορική ματιά από την οπτική γωνία της Δημοκρατίας, έχει το δικό της ενδιαφέρον, ειδικά εφόσον μιλάμε για το 3ον μεγαλύτερον Ελληνικό νησί, μετά την Κρήτη και την Εύβοια. Η Λέσβος κατά τον 7ο αι., είχε την συνήθη πολιτική δομή, η οποία ίσχυε σχεδόν παντού:
Βασιλεία, Αγορά, Βουλή. [Αγόρα, Βόλλα, κατά την Αιολική διάλεκτο]. Οι αριστοκράτες λειτουργούσαν κυρίως, σε αυτές τις δομές. Οι Πενθελίδες ήταν μια δυναστεία αυταρχικών βασιλέων, οι οποίοι διακρίνονταν για την προσβλητική συμπεριφορά τους.

Συγκεκριμένα έβγαιναν στον δρόμο με ραβδιά και χτυπούσαν τον κόσμο. ( ή μήπως μόνο κάποιους αριστοκράτες, για λόγους επιβολής;  ΖΉΤΗΜΑ ΆΞΙΟ ΈΡΕΥΝΑΣ). Κάποιος αριστοκράτης, ονόματι Μεγακλής, μάζεψε φίλους του και σκότωσε αρκετούς, από αυτούς. Οι Πενθιλίδες έσβησαν ως εξουσιαστές-βασιλείς το 620.
Τότε ο βασιλιάς Πένθιλος και η γυναίκα του, έσυραν στην αγορά και πρόσβαλαν τον Σμέρδη, γνωστό πολίτη, ο οποίος εκδικήθηκε σκοτώνοντας τον Πένθιλο. Πριν συνεχίσουμε με τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, ας περιγράψουμε την Τέχνη αυτού του νησιού, προκειμένου να αντιληφθούμε καλύτερα την δυναμική του.

ΤΕΧΝΗ
-Η Λέσβος βρισκόταν εκτός μυκηναϊκού πολιτισμού, από τον Τρωικό πόλεμο ως τον 5ο αιώνα!  Ήταν Αιολείς σε εύφορο, μεγάλο και αυτάρκες νησί.

-Λέσβια Οικοδομία: (ονομαστή, μοναδική) Πολυγωνική τοιχοδομία, με κυρτές τις πλευρές κάθε πέτρας. Σήμερα λέγεται: «ροδότοιχο«.

-Αιολικά κιονόκρανα 7ου-6ου αιώνα. Περιοχή: Κλοπεδή.

Τέφρα Λεσβιακά«: ονομασία προέλευσης, μοναδικών, πάμπολλων, διαφορετικών αγγείων. Χαρακτηριστικά: Γκρίζος, σκούρος, άβαφος πηλός. Μία επιγραφή «Εύμαχος«, τα κατοχύρωσε στην ελληνική πολιτιστική κληρονομιά. [Τόσο μοναδικά και διαφορετικά είναι!]

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΆ. (Γνωστές προσωπικότητες και έργα τους):

_ Λέσχης από την Πύρραν:
έγραψε την «Μικρά Ιλιάς». [Ιλιακή Πλάκα].

_Τέλεσις ο Μηθυμναίος:
Ποιητής Γιγαντομαχίας ή Τιτανομαχίας.

_Τέρπανδρος ο Αντισσαίος:
Νίκησε σε μουσικόν αγώνα στην 26η Ολυμπιάδα (676-673). Ίδρυσε μουσική Σχολή στην Σπάρτη (!;). Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι, τον αναφέρουν σαν κιθαρωδό και εφευρέτη της επτάχορδης(7) λύρας (βάρβιτος). Ο Αλκαίος και η Σαπφώ τον θεωρούν αρχηγό της λυρικής ποιήσεως.                           ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΟ: Σχετίζεται με την τελική διαμόρφωση του μουσικού είδους, το οποίο, ονομάζεται ΝΌΜΟΣ και είναι τραγούδι. (Φυσικά, δεν το γουστάρει ο Πλάτων, αυτό το είδος. Άρα, θα είναι καλό!).

_Αρίων ο Μηθυμναίος: 7ος-6ος αιώνας:
Έζησε στην Κόρινθο, στην αυλή του Περίανδρου. Ήταν ομότεχνος του Τέρπανδρου και συνεχιστής του έργου του. Σε συνεργασία με τον Σοφό Περίανδρο, εργάστηκε πάνω στο χορικό τραγούδι
και τον Διονυσιακό διθύραμβο, ώστε να μεταμορφωθεί από το πρωτογενές στάδιο, σε έντεχνο και σύνθετο ποιητικό είδος, ώστε να προκύψει η ΑΡΧΑΊΑ ΤΡΑΓΩΔΊΑ!!! Ο Ηρόδοτος γράφει για τον Αρίωνα: «εόντα κιθαρωδόν των τότε εόντων ουδενός δεύτερον«.

_Αλκαίος ο Μυτιληναίος:
Η Σαπφώ τον θεωρούσε θεμελιωτή της Μελικής Ποίησης (συνοδεύεται πάντα από μουσική υπόκρουση, σε αντίθεση με τον Ίαμβο και την Ελεγεία). Έγραψε και Πολιτική Ποίηση, επηρεάζοντας και τον Σόλωνα (ο οποίος την χρησιμοποίησε για πολιτικούς αγώνες). Έγραψε επίσης ύμνους στους Θεούς, μυθολογικά ποιήματα, συμποσιακά και ερωτικά Μέλη. Η μουσική του προσφορά, θεωρείται θετική από όλους. Οι Αλεξανδρινοί τον περιλαμβάνουν στον κανόνα των λυρικών ποιητών.

_Σαπφώ εκ Ερεσσού:
Σύγχρονη Αλκαίου και Πιττακού. Ίδρυσε σχολή για νεαρές αριστοκράτισσες. [Υπήρχαν τότε, ακόμη δύο(2) τουλάχιστον τέτοιες σχολές, το οποίον δείχνει μια άλλη προσέγγιση στην παιδεία των γυναικών]. Τα θέματα των ποιημάτων της είναι καθημερινά, συναισθηματικά, έντονα, με λεπτή έκφραση. Ο κριτικός Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, λέει για τον Ύμνο (της) στην Αφροδίτη: «Υπόδειγμα αρμονίας, πηγαίο αίσθημα, σοφή σύνθεση, παραστατικότητα εικόνων, χάρη στην έκφραση».

ΧΆΡΤΗΣ  νήσου ΛΕΣΒΟΥ

ΕΜΠΌΡΙΟ-ΝΑΥΤΙΛΊΑ.
=================
Η ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλίας, έφερε την Μυτιλήνη,
αντιμέτωπη με την Αθήνα. Μήλον της έριδος το Σίγειο. Εκεί θάφτηκαν κατά την παράδοση ήρωες όπως ο Αχιλλέας, ο Πάτροκλος, ο Αντίλοχος, αλλά και ο Αίαντας κ.α. Ευρισκόμενο σε κομβικό σημείο για τον έλεγχο των Δαρδανελλίων, ιδρύθηκε από τους Λέσβιους, αλλά διεκδικήθηκε από τους Αθηναίους (607).
Το 580, για να αποφύγουν περισσότερες διαμάχες, καλούν ως επιδιαιτητή τον Περίανδρο τον Κορίνθιο, ο οποίος αποφαίνεται, υπέρ Αθηναίων. (Επίσης οι Μυτιληναίοι, συμμετείχαν με Ίωνες ναυτικούς στην ίδρυση της αποικίας Ελληνίου, στην Ναυκράτη της Αιγύπτου!). Σε τέτοια κοινωνία εμφανίζεται ο =Πιττακός ο Μυτιληναίος. Γεννήθηκε περί το 650, από πατέρα από την Θράκη, το οποίον σημαίνει ότι δεν θεωρείται «καθαρός» και πρώτης κατηγορίας πολίτης.
=Θα εμφανιστεί στην πολιτική σκηνή του τόπου του, όταν θα φτιάξει έναν πολιτικό όμιλο με τα 2 αδέλφια του ποιητή Αλκαίου, προκειμένου να σκοτώσουν τον Τύραννο Μέλαγχρο, ο οποίος κατέλαβε την εξουσία το 612. Τα καταφέρνουν το 610.
=Κατόπιν ο Πιττακός αναλαμβάνει στρατηγός των Μυτιληναίων στην μάχη τους για το Σίγειο, εναντίον των Αθηναίων (607).
Εκεί ο Πιττακός γίνεται ο απόλυτος ήρωας. Προτείνει στους Αθηναίους να πολεμήσει αυτός με έναν Αθηναίο, προκειμένου ν’ αποφευχθεί περιττή αιματοχυσία. Από τους Αθηναίους, εμφανίζεται μπροστά του ο στρατηγός τους και Ολυμπιονίκης στο Παγκράτιο, Φρύνων. Ο Πιττακός καθώς μονομαχούσαν ξετυλίγει ένα κρυμμένο δίχτυ πίσω από την ασπίδα του, τον τυλίγει και τον σφάζει.
Οι Αθηναίοι φεύγουν και οι Λέσβιοι, ενθουσιασμένοι του χαρίζουν μία μεγάλη έκταση γης. Τότε ο Πιττακός δηλώνει ότι θα κρατήσει μόνον τόση, όση φτάσει με το πέταγμα του, το ακόντιό του. Μετά την ρίψη του ακοντίου, ονόμασαν εκείνο το κομμάτι «Πιττάκειο Γη». Ο Πιττακός την χάρισε, για κοινή χρήση.
=Νέος τύραννος, ο Μύρσιλλος, εμφανίζεται στο προσκήνιο. Η πολιτική εταιρεία επανασυστήνεται, με νέο μέλος, τον Αλκαίον, ο οποίος ενηλικιώθηκε. Η συνωμοσία αποκαλύπτεται και οι συνωμότες εξορίζονται στην Πύρρα. Οι εξόριστοι παίρνουν χρήματα από τους Λυδούς. Ο Πιττακός διαφωνεί μαζί τους για την χρηματοδότηση και συμμαχεί με τον τύραννο. Ο Μύρσιλλος πεθαίνει και ο Πιττακός, παντρεύεται την κόρη του Πενθίλου, και ανεβαίνει κοινωνικά.
=Όλοι τον ψηφίζουν για αισυμνήτη και μάλιστα ισόβιο (590).
Για τα επόμενα 10 χρόνια είναι ο απόλυτος άρχοντας και νομοθέτης, χωρίς δικαίωμα αντιλόγου για τις πράξεις του από κανέναν.(590-580). Αυτό συνέβαινε, διότι πολλές ισχυρές και ισοδύναμες ομάδες με αντίθετα συμφέροντα, φοβόντουσαν την σύγκρουση και έβαζαν κάποιον κοινής αποδοχής, να δημιουργήσει νέα κοινωνική ισορροπία. Διώχνει τους ολογαρχικούς (Αλκαίο, Σαπφώ κ.α.). Παίρνει μέτρα υπέρ του λαού.  Σταματούν οι έριδες. Μόλις ολοκληρώνει το πρόγραμμά του και θεωρεί ότι το πολίτευμα δεν κινδυνεύει, επιτρέπει την επιστροφή των ολιγαρχών. Τότε παραιτείται. Είναι καθολική η αποδοχή του, ως ένας από τους επτά(7) σοφούς. Σώθηκε ενεπίγραφη προτομή του Πιττακού, η οποία βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου.

Υ.Γ.:Η Σαπφώ, ήταν αναμεμειγμένη ενεργότατα στην πολιτική, κάτι πολύ φυσιολογικό για την κοινωνία της Λέσβου. Η εξορία της ήταν μια φυσιολογική αντανακλαστική κίνηση. Ο Αλκαίος, περιγράφει τον εαυτό του -στα ποιήματά του- ως αλκοολικό, δειλό και επιθετικό. Ασχολήθηκε έντονα με την πολιτική, εξορίστηκε και εργάστηκε ως μισθοφόρος.

==Μετά τον Πιττακό, εποχή.==

Ελλάνικος ο Μυτιληναίος: 5ος αιώνας. Ιστορικός. Έδρασε στην Αθήνα.
-Απήλλαξε την Ιστορία από την μυθολογία.
-Πρώτος ιστορικός ο οποίος εγκαινίασε την ιστοριοδιφική μέθοδο μελέτης. (ιστορία+ διφάω= αναζητώ [ιστορικά τεκμήρια]).
-έγραψε 23 συγγράμματα. Μεταξύ αυτών τα Αιολικά και Λεσβιακά.
-έγραψε πρώτος «Ατθίς» [ιστορία της Αθήνας].  Ακολούθησαν ..όλοι.

Ερμείας ο Μηθυμναίος: 4ος αι.  Σικελία.

Χάρης ο Μυτιληναίος: 4ος αι. Ιστορικός.
Ακολούθησε τον Μ.Αλέξανδρο στην εκστρατεία του.
Έγραψε 10 βιβλία, περιγράφοντας και τις κατακτημένες χώρες.

Αλκαίος ο Μίκου: 4ος αι. Κωμωδιογράφος από Μυτιλήνη. Ανταγωνιστής Αριστοφάνη.

Ματρικέτας. Αστρονόμος. (από παρατηρητήριο του Λεπέτυμνου).

Θεόφραστος ο Ερέσιος. (372-287~)
Μαθητής Πλάτωνα, συνιδρυτής της Περιπατητικής Σχολής, με τον Αριστοτέλη. Ήταν μαζί στην Λέσβο (345-343) και έκαναν έρευνες στον Εύριππο των Πυρραίων (κόλπο Καλλονής). Πήγαν μαζί στους Φίλιππο-Αλέξανδρο.
-Έγραψε 240 βιβλία (σε εμάς έμειναν μόνον 2).
-Ήταν διευθυντής της Περιπατητικής Σχολής για 35 χρόνια (από το 323 που εγκατέλειψε ο Αριστοτέλης και μετά).
-Είχε 2.000 μαθητές.

Φα(ι)νίας ο Ερέσιος:  Μαθητής του Αριστοτέλη.
Έγραψε για φυτά και για μουσικούς και ποιητές της Λέσβου.

Μύρσιλλος ο Μηθυμναίος: 3ος αι. Ιστορικός. έγραψε «Παράδοξα Ιστορικά»,»Λεσβιακά».

Πολλοί ξένοι έφτιαξαν Σχολές στην Λέσβο. π.χ.:
ΕΠΊΚΟΥΡΟΣ:
Όταν έφυγε, άφησε την Σχολή του, στον Έρμαχο τον Μυτιληναίο.

ΙΣΤΟΡΙΚΆ: Όταν ο Αριστείδης ο Δίκαιος, δημιούργησε την Α’ (πρώτη) Αθηναϊκή Συμμαχία το 479 (Δηλιακή), οι Λέσβιοι, οι Χίοι, οι Σάμιοι, ήταν αυτόνομοι σύμμαχοι, δηλαδή κατέβαλαν ΜΌΝΟΝ πλοία στην συμμαχία, ΠΟΤΈ χρήματα. Επίσης διατήρησαν το πολίτευμά τους, το οποίο για τους Μυτιληναίους ήταν το ολιγαρχικό. Όταν κατά τον 4ο χρόνο του Πελοποννησιακού πολέμου, η Μυτιλήνη πήγε στην Σπάρτη και ζήτησε βοήθεια για να αποστατήσει, η Μήθυμνα έμεινε με τους Αθηναίους. Όταν οι Αθηναίοι νίκησαν στην επικείμενη σύγκρουση, επέβαλαν: Θάνατο σε 1.000 άτομα, χρηματική ποινή και πήραν σε γη 3.000 κλήρους, τους οποίους έδωσαν σε Αθηναίους. Χρησιμοποίησαν το νησί σαν ορμητήριο για τον στόλο τους. Το 406 ο Σπαρτιάτης Καλλικρατίδας με 170 πλοία, ξεπαστρεύει την Μήθυμνα και πουλά δούλους τους Αθηναίους αιχμαλώτους. Το 406, ο Κόνων ο Αθηναίος νικά στην Ναυμαχία των Αργινουσών και καταστρέφει τον Πελοποννησιακό στόλο. Ο Καλλικρατίδας, πνίγεται. Το 405 νικά ο Σπαρτιάτης Λύσανδρος, «τελεσίδικα,-θα-λέγαμε». [τέλος Πελοποννησιακού πολέμου, στα χαρτιά].
Το 392, εμφανίζεται ο Θρασύβουλος ο Αθηναίος και ξανά-αλλάζει χέρια το νησί. Το 386, υπογράφεται η κατάπτυστη ΑΝΤΑΛΚΊΔΕΙΟΣ ΕΙΡΉΝΗ, όπου οι Σπαρτιάτες, μετατρέπονται σε στρατιωτικο-αστυνομικούς υπαλλήλους των Περσών εναντίον των άλλων Ελλήνων. Το 377 εμφανίζεται η Β’ (δεύτερη) Αθηναϊκή συμμαχία.

ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ: Η Λέσβος είναι αρκετά μεγάλη και πλούσια και αυτάρκης, δεν συμμετείχε στον Μυκηναϊκό Πολιτισμό, δημιουργώντας έναν μοναδικό-Αιολικό-Λεσβιακό Πολιτισμό. Ο Πλούτος της και το μεγάλο της μέγεθος, δεν επέτρεψαν στην Δημοκρατία να αναπτυχθεί επαρκώς, παρότι ο Πιττακός, δίδαξε και πέτυχε πολλά. Εκεί όπου η Λέσβος διέπρεψε ήταν στις καινοτομίες στις μουσικές τέχνες, αλλά και στις οικοδομικές τέχνες. Χρήζει μεγαλύτερης προσοχής και μελέτης η Ιστορία αυτού του νησιού.

One thought on “Λέσβος: Ιστορία και εκδημοκρατισμός.

  1. Ανωνύμου του Έλληνος, του Άλλου
    1

    Αφιερωμένο στους χριστιανούς που δεν γνωρίζουν ότι η θρησκεία τους κατέστρεψε τον Ελληνικό Πολιτισμό.
    Από το βιβλίο του Will Durant, «Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού», Τόμος Β’, ΕΛΛΑΣ, σελ.168:
    ¨Το 1.073 μ.Χ. τα ποιήματα της Σαπφούς και του Αλκαίου εκάησαν δημόσια υπό των εκκλησιαστικών αρχών της Κωνσταντινουπόλεως και της Ρώμης». (Πηγή του: Mahaffy, Greek literature I,202).
    Να πως φαίνεται ότι όλες οι Χριστιανικές αιρέσεις, ομονοούν μπροστά στην καταστροφή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και τσακώνονται μόνον για το παγκάρι και για τα πρόβατα του ποιμνίου τους.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *