Θουκυδίδης: μήπως δεν ήταν Ιστορικός;
Θουκυδίδης: Ιστορικός ή κάτι άλλο;
Γεγονότα τα οποία γνωρίζουμε για αυτόν: Πατήρ Όλορος, μήτηρ Ηγησιπόλη, συγγενής Μιλτιάδη-Κίμωνα. Αθηναίος (και Θραξ). Γεννημένος στον Δήμο Αλιμούντος, πεθαίνει στην Σκαπτή Ύλη του Παγγαίου όρους όπου είχε κληρονομήσει ορυχεία χρυσού. Δάσκαλοι του ο Αντιφών ο Ραμνούσιος και ο Αναξαγόρας από Κλαζομενές Μ. Ασίας, κυρίως. Παρακολούθησε μαθήματα από Γοργία, Πρωταγόρα, Πρόδικο κ.α., όπως και τα λοιπά πλουσιόπαιδα της Αθήνας (Περικλής, Αλκιβιάδης, Ισοκράτης, Αντιφών κ.α.). Ασχολήθηκε με τα ορυχεία χρυσού του Παγγαίου για πολλά χρόνια, από την Θάσο όπου βρισκόταν η «βάση» του ή «τα γραφεία της εταιρείας του». Το 424 συμβαίνει ένα γεγονός. Είναι αυτό το οποίο γνωρίζουμε καλύτερα από όλα όσα ξέρουμε για τον Άγνωστο-γνωστό Θουκυδίδη. Η Αθήνα τον κάνει Στρατηγό και τον στέλνει για συγκεκριμένη αποστολή στην Αμφίπολη. Στην συνέχεια, τον κατηγορούν ότι απέτυχε και τον καλούν σε δίκη. Αυτός δεν πηγαίνει και δικάζεται ερήμην για προδοσία. Καταδικάζεται σε θάνατο από τους Αθηναίους.
Μετά από αυτό αποφασίζει κάποια στιγμή να γράψει για τον πόλεμο που διεξάγεται, ο οποίος αποκαλείται Πελοποννησιακός Πόλεμος (από πότε, όμως;). Την ιστορία του δεν την τελειώνει, αλλά την διακόπτει το έτος 411, για άγνωστη αιτία. Θεωρείται από πολλούς ότι πέθανε τότε. Άλλοι λένε ότι επέστρεψε στην Αθήνα το 403 με την αμνηστία που δόθηκε από τον απελευθερωτή της Αθήνας, Θρασύβουλο . Άγνωστο παραμένει το πότε ακριβώς γεννήθηκε και πέθανε. Πιθανές χρονιές που αναγράφονται (471/460-400/395).. Τα λείψανά του ενταφιάστηκαν στον οικογενειακό τάφο του Κίμωνα. Την δεύτερη χρονιά του πολέμου όπου έπεσε λοιμός στην Αθήνα και πέθανε ο Περικλής, αρρώστησε και ο Θουκυδίδης ο οποίος ήταν εκεί, αλλά την γλύτωσε.
Πελοποννησιακός πόλεμος: 431-404 (27 έτη).
1η φάση: Αρχιδάμειος πόλεμος : 431-421 (10 έτη) [424 εξορία Θουκυδίδη]
Ενδιάμεση Φάση: Ειρήνη του Νικία: 421-413 (415-413 Σικελική εκστρατεία)
2η φάση: Δεκελεικός πόλεμος: 413-404 (09 έτη) [Ο Θουκυδίδης σταματά το 411. Από 19 χρόνια πολέμου καλύπτει 12, άρα λείπουν 7 χρόνια.]
ΚΡΊΣΕΙΣ, ΣΧΌΛΙΑ, ΑΝΑΛΎΣΕΙΣ: Θεωρούμε σίγουρα ότι ήταν ολιγαρχικός και Ολιγάρχης. Όχι επειδή ήταν ο πατέρας του και όλοι οι συγγενείς του (Κίμων-Μιλτιάδης-Κίμων). Ούτε επειδή ήταν πάμπλουτος. Αλλά, επειδή μισούσε την Δημοκρατία και σε όλο του το έργο την μειώνει ή την εξαφανίζει όσο μπορεί. Ακόμα και για την Σπάρτη μιλάει (γράφει) περισσότερα για το πολίτευμά της. Ούτε μια κουβέντα για τον Εφιάλτη και τον Αρχέστρατο; Ευτυχώς που υπάρχει και ο Αριστοτέλης, όπου τα λέει στην Αθηναίων Πολιτεία. Τώρα πως γίνεται, ο Θ. να μην λέει κουβέντα και να θεωρείται Πατέρας της Αντικειμενικής Ιστορίας … αυτό δεν είναι κατανοητό.
Σημείωση: [Το 462 ο Κίμων φεύγει με στρατό για να βοηθήσει τους Σπαρτιάτες να καταπνίξουν την επανάσταση των Ειλώτων. Τότε ο Εφιάλτης και ο Αρχέστρατος ηγούνται του Λαϊκού κινήματος που ξεκίνησε από τον Πειραιά και απαιτούν την εξουσία που κατείχε ο Άρειος Πάγος. Με ψήφισμα της Εκκλησίας του Δήμου η εξουσία περνά στους πολίτες (Λαϊκά Δικαστήρια της Ηλιαίας και Εκκλησία του Δήμου). Όταν ο Κίμων επιστρέφει με τον στρατό του, καταδικάζεται ως προδότης σε εξορία. Ο Εφιάλτης και οι δικοί του κυνηγούν δικαστικά τους Αρεοπαγίτες Ολιγάρχες και από τότε μένει η έκφραση: «Είδα έναν Εφιάλτη». Το 461 ο Εφιάλτης δολοφονείται και η άρχουσα τάξη παίρνει ανάσα. Ο Περικλής εμφανίζεται στο προσκήνιο.]
Πως τα καλύπτει όλα αυτά ο Θουκυδίδης; Που είναι τα θαυμαστά του κείμενα; Που είναι οι λεπτομερείς αναφορές; Πως είναι δυνατόν όποιος διαβάζει το κείμενό του να καταλάβει ότι ο Πόλεμος αυτός ήταν πόλεμος Ολιγαρχικών – Δημοκρατικών;
[1.107.4] ἔδοξε δ᾽ αὐτοῖς ἐν Βοιωτοῖς περιμείνασι σκέψασθαι ὅτῳ τρόπῳ ἀσφαλέστατα διαπορεύσονται. τὸ δέ τι καὶ ἄνδρες τῶν Ἀθηναίων ἐπῆγον αὐτοὺς κρύφα, ἐλπίσαντες δῆμόν τε καταπαύσειν καὶ τὰ μακρὰ τείχη οἰκοδομούμενα.
[Μετάφραση Άγγελου Βλάχου]: [1.107.4]Αποφάσισαν να μείνουν στην Βοιωτία και να σκεφθούν ποιός θα ήταν ο καλύτερος τρόπος για την επιστροφή. Στην απόφασή τους αυτή ενισχύθηκαν από μερικούς Αθηναίους που τους καλούσαν κρυφά, με την ελπίδα να καταλύσουν την Δημοκρατία και να σταματήσουν το κτίσιμο των Μακρών Τειχών.
Εδώ παρατηρούμε ότι οι Ολιγαρχικοί των Αθηνών δεν διστάζουν να προδώσουν την πόλη τους στους Σπαρτιάτες προκειμένου να καταλυθεί η Δημοκρατία. Όμως ποιά Δημοκρατία; Πότε έγινε; Πώς; Που είναι οι λόγοι των Επαναστατών οι οποίοι κατέλυσαν την εξουσία του Αρείου Πάγου; Τι βαθμό πρέπει να βάλουμε σε έναν ιστορικό στον οποίον «διαφεύγουν» όλ’αυτά; Ένα άλλο ζήτημα είναι το εξής: Γιατί όλοι οι αναλυτές, περνάνε στα ψιλά το ότι κάθε πόλη-κράτος είχε μόνιμο εμφύλιο Δημοκρατικών – Ολιγαρχικών και ότι οι επιθέσεις των Αθηναίων στους συμμάχους τους, συνέβαιναν όταν έπαιρναν οι Ολιγαρχικοί την εξουσία και αποσκιρτούσαν από την προ-συμφωνημένη Συμμαχία; Αυτά ούτε ο Θ. τα αναφέρει ούτε οι «σοβαροί-αναλυτές-που-αντιγράφουν-τους-U.S.A.-συναδέλφους-τους».
Απο την άλλη μεριά, ο Θ. κόβει την Ιστορία του, μαχαίρι. Κανένας δεν μας εξηγεί (πέθανε, βγήκε στην σύνταξη, κάτι άλλο;), αλλά ταυτόχρονα ο έταιρος «επιφανής» Ολιγάρχης και ολιγαρχικός Ξενοφών, συνεχίζει την Ιστορία από το σημείο που την άφησε ο Θουκυδίδης. Τι κοινό έχουν αυτοί οι δύο; Είναι ορκισμένοι εχθροί της Αθήνας και φίλοι των Σπαρτιατών. Οι Αθηναίοι τους κυνηγούν να τους σκοτώσουν για προδοσία, οι δύο προδότες «γράφουν Ιστορία» με τις πλάτες των εχθρών της Αθήνας. Αν τυχόν, υπάρχει δόλιος λόγος και δεν συνεχίζει την Ξυγγραφήν του, ποιός μπορεί να είναι αυτός; Τι έγινε το 411; Όλοι οι Ολιγάρχες και ολιγαρχικοί της Αθήνας βρήκαν ευκαιρία να καταλύσουν την Δημοκρατία και να κάνουν την περίφημη Χούντα των 400 τυράννων. Μέσα σε αυτούς ήταν όλοι οι φίλοι, γνωστοί, ομοϊδεάτες, δάσκαλοι των 2 μεγάλων Αντικειμενικών ιστορικών του Πλανήτη μας. Αλλά ας ασχοληθούμε μόνο με τον Θουκυδίδη. Ας δούμε πως περιγράφει τον αγαπημένο του δάσκαλο Αντιφώντα, ο Μέγας Ιστορικός: « Εκείνος όμως, ο οποίος συνέλαβε και διετύπωσεν ολόκληρον το σχέδιον της μέχρι τούδε ενεργείας, και επί μακρόν χρόνον αφωσιώθη εις αυτό, ήτο ο Αντιφών, ανήρ μη υστερών ουδενός των συγχρόνων του Αθηναίων, κατά την ευγένειαν των αισθημάτων, προικισμένος δε και με μεγάλην πολιτικήν οξυδέρκειαν και δύναμιν λόγου. Και μολονότι δεν ελάμβανε τον λόγον εις την συνέλευσιν του λαού και απέφευγε ν’ αναμιγνύεται εις ουδενός είδους άλλας δημοσίας συζητήσεις, αλλ’ ήτον ύποπτος εις το πλήθος, ένεκα της ρητορικής του δεινότητος, οποιοσδήποτε είχε να ομιλήση ενώπιον δικαστηρίου ή της συνελεύσεως του λαού, δεν ημπορούσε ν’ απευθυνθή εις κανένα πολυτιμώτερον σύμβουλον από αυτόν». Μετάφραση Ε. Βενιζέλου, Μικρός Απόπλους.
Τι θέλει να πει εδώ το καμάρι της Ελλάδας; Ότι ο πολυαγαπημένος του δάσκαλος ΣΥΝΕΛΑΒΕ-ΔΙΑΤΥΠΩΣΕ το σχέδιο ανατροπής του πολιτεύματος. Όλα αυτά εν μέσω πολέμου και ενώ ο στρατός-στόλος λείπει στην Σάμο, άρα οι Ολιγαρχικοί μπορούν να αλωνίζουν. Για αυτούς δεν πρωτεύει η σωτηρία της Αθήνας, αλλά το να πάρουν αυτοί την εξουσία από τον Δήμο. Όταν δε, περιγράφει τόσο γλαφυρά την ευγένεια των αισθημάτων του δασκάλου του, εννοεί ότι κατέσφαξαν (οι 400 τύραννοι) όσους φοβούνταν ότι θα αντιδράσουν και αφάνιζαν καθημερινά όσους τολμούσαν να σηκώσουν ανάστημα. Όσο για αυτό το ένεκα, θα τολμήσω να διαφωνήσω με τον Πανμέγιστο Ιστορικό. Δεν ήταν ύποπτος στο πλήθος ένεκα της ρητορικής του δεινότητας. Ήταν γιατί γνωριζόσασταν όλοι στην Αθήνα και όλοι ξέρανε τι κουμάσι είναι ο δάσκαλός σου. Φαινόταν ότι ήταν από τους πρωτεργάτες, όπως ομολογείς παραπάνω. Δεν καταλαβαίνεις ότι το κατάλαβαν και οι άλλοι; «Ο Λαουτζίκος»; Ο δάσκαλός σου, τα έκανε όλα κρυφά και απέφευγε τις δημόσιες συζητήσεις και δεν ελάμβανε τον λόγο στην συνέλευση του Λαού, για να μην τραβάει την προσοχή. Κρυβόταν ο ιθύνων νους, αλλά τον κατάλαβαν. Γι’αυτό άλλωστε δικάστηκε, «απολογήθηκε καλύτερα από κάθε άλλον», αλλά καταδικάστηκε σε θάνατο ως προδότης και το σώμα του ρίχτηκε άταφο έξω από τα σύνορα της Αττικής.( Από τον Θηραμένη και τους μετριοπαθείς 400 ολιγαρχικούς. Οι Δημοκράτες, απλά δεν ..πρόλαβαν). Γιατί βλέπεις «Πατέρα της Ιστορίας», οι συμπολίτες σου δεν ήταν τόσο βλάκες όσο νόμιζες, ούτε τόσο δειλοί. Μόνοι τους άλλωστε κατάφεραν και έριξαν τους 400 Τυράννους, πριν έλθει ο στόλος με τους πολλούς και νταβραντισμένους Δημοκράτες από την Σάμο. Όλα αυτά δεν τα αναλύουμε, παρά για να μπορούμε να κρίνουμε λίγο βαθύτερα πόσο αντικειμενικός πατέρας της ιστορίας ήσουν.
Ο Πελοποννησιακός πόλεμος διήρκεσεν 27 έτη. Ο αυτός Θουκυδίδης ο Αθηναίος έγραψε και την ιστορίαν των γεγονότων τούτων κατά την σειράν που έλαβαν ταύτα χώραν καθ’ έκαστον θέρος και χειμώνα, μέχρις ότου οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί των κατέλυσαν την Αθηναϊκήν ηγεμονίαν και κατέλαβαν τα Μακρά Τείχη και τον Πειραιά. Μέχρι του γεγονότος τούτου, ο πόλεμος διήρκεσεν είκοσι επτά το όλον έτη. ;;;;;;…!!!!!!!
Επέζησα του πολέμου, και καθ’ όλην την διάρκειαν αυτού ήμην, λόγω ηλικίας, ώριμος την κρίσιν, καταβάλλων πάσαν προσπάθειαν όπως εξακριβώνω την αλήθειαν. Μου συνέβη να μείνω εξόριστος εκ της πατρίδος επί είκοσι έτη μετά την υπό την αρχηγίαν μου εκστρατείαν προς σωτηρίαν της Αμφιπόλεως, και γνωρίζων τα πράγματα εξ αμφοτέρων των μερών, ιδίως δε τα των Πελοποννησίων, ένεκα της εξορίας μου, κατώρθωσα να παρακολουθήσω ησύχως και αντιληφθώ καλύτερον την πορείαν των γεγονότων. (5.26)(όπως παραπάνω).
Τι μας λέει ο Μπαμπάκας της Ιστορίας σε αυτό το δεύτερο προοίμιο; Ότι ο πόλεμος κράτησε 27 χρόνια και ότι αυτός τον έζησε όλον. Άρα για άλλον λόγο δεν συνέχισε την συγγραφή. Δεν σταμάτησε διότι πέθανε. Έζησε και δεν έγραψε και συνέχισε ο κολλητός και ομοϊδεάτης Ξενοφών, ο εχθρός της Αθήνας και υπάλληλος των Σπαρτιατών. Όσο για αυτό το: ένεκα της εξορίας μου…αντιληφθώ καλύτερον.., συγκρίνετέ το με το ακόλουθο σημείο: « Ο των Λακεδαιμονίων ήτο καταφανώς πολυαριθμότερος. Αλλά τον αριθμόν, είτε των διαφόρων αποσπασμάτων, είτε της συνολικής δυνάμεως εκατέρων, δεν θα ημπορούσα ν’ αναγράψω μετ’ ακριβείας. Διότι ο αριθμός των Λακεδαιμονίων, ως εκ της μυστικότητος της κυβερνήσεώς των, ηγνοείτο, ενώ ο αριθμός τον οποίον έδιδαν περί της ιδίας αυτών δυνάμεως οι αντίπαλοι, δεν επιστεύετο, ως εκ της τάσεως των ανθρώπων να μεγαλουχούν δια την ιδίαν αυτών δύναμιν.» 5.68, όπως παραπάνω. Άρα; Δεν πολύ-ισχύει ότι καταφέρνει ένεκα της εξορίας του να «δει» καλύτερα τα γεγονότα. Γιατί οι Σπαρτιάτες δεν του λένε. Αλλά και τον τρόπο με τον οποίον περιγράφει τα γεγονότα της Αμφίπολης , θα λέγαμε ότι εάν συνέβαιναν σε άλλον πλανήτη, θα τα έγραφε καλύτερα. Πιο κοντινά. Πιο ζεστά. Δεν εξετάζουμε αν είχε δίκιο ή άδικο και πόσο. Εξετάζουμε την ποιότητα του ιστορικού. Δεν μας εξηγεί γιατί βρέθηκε ένοχος. Μας περιγράφει τα γεγονότα «ρομποτικά και μηχανικά» και γίνεται «ανθρώπινος και φιλόσοφος», αρκετά κεφάλαια αργότερα. Πως θα μάθουμε τώρα εμείς ρε Θουκυδίδη, τι λέει η άλλη μεριά; 1.Τι είναι αυτό το κακό με αυτούς τους Αθηναίους; Οι πολυγραφότεροι όλων ήταν- λόγω Δημοκρατίας- και δεν έχουμε την άποψή τους. Ούτε για την δίκη του Σωκράτη (Πλάτων, Ξενοφών), ούτε για την δίκη του Θουκυδίδη (Θουκυδίδης, Ξενοφών). . Σχεδόν μόνο των Ολιγαρχικών οι οποίοι είστε ορκισμένοι εχθροί τους. Μαύρη Ιστορία.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την «ευτυχία», να γνωρίζουν τι σημαίνει οικογένεια ή σόϊ. Ας δούμε λίγο το σόϊ του Θουκυδίδη. Το να πούμε ότι ο Κίμων ήταν συγγενής του είναι μια πληροφορία. Το να πούμε ότι το σόϊ του Μιλτιάδη (και Κίμωνα και Θουκυδίδη), ήταν ένα αρχαίο-πλούσιο-και-με-τρελές-διασυνδέσεις-σόϊ, αλλάζει τα δεδομένα. Το Μαντείο των Δελφών είχε διαλέξει το σόϊ αυτό για βασιλιάδες σε θρακικό κράτος. [Σα να λέμε το Βατικανό διαλέγει σε ποιόν θα δώσει τα κλειδιά του Πανάγιου Τάφου]. Πολύ χρυσάφι και στις 2 περιπτώσεις. Αλλά και ο Κίμων ως στρατηγός κατέκτησε τα μέρη όπου ο Θουκυδίδης και ο πατέρας του ο Μιλτιάδης, κατείχαν στο Παγγαίο. Σε ελεύθερη μετάφραση ο Κίμων κατακτά και μοιράζει στους συγγενείς του, οι οποίοι του δίνουν το μερίδιό του από την οικογενειακή επιχείρηση ΚΑΙ.. όλοι ευτυχισμένοι! Και με τόσα λεφτά, μοιράζουν σε ψηφοφόρους και αποκτούν λαϊκή βάση. Οπότε, μπορεί κάποιος ουδετεροπροαίρετος να αναρωτηθεί: Πόσο εύκολο είναι να γράψεις ενάντια σε έναν συγγενή σου, ο οποίος σε μπουκώνει με τόννους χρυσάφι εδώ και 3 γενιές; Μήπως είναι πιο «εύκολο» να τα γράψεις παραποιημένα; Έτσι κι αλλοιώς, Θουκυδίδη μου, δεν είσαι επαγγελματίας Ιστορικός, είσαι επαγγελματίας Πλούσιος. Ένα άλλο ωραίο σημείο, διαπλοκής σογιών, είναι ότι ο Κίμων (ο οποίος ήταν και συγγενής του Αριστείδη του Δίκαιου), παντρεύτηκε την Ισοδίκη του γένους (σογιού) των Αλκμεωνιδών και συγγένεψε με τον Περικλή. Αλλά και ο πάμπλουτος Καλλίας (Δημοκράτης, με δούλους και ορυχεία στο Λαύριο, με ‘άκρες’ στους Πέρσες) είχε παντρευτεί την αδελφή του Κίμωνα Ελπινίκη (ή αγοράσει την, δίνοντας 50 τάλαντα στον Κίμωνα). Να γιατί –πιθανόν- ο Περικλής τον είχε κατηγορήσει πολύ ‘απαλά’ στο δικαστήριο για προδοσία, με αποτέλεσμα να απαλλαχτεί. Διότι ο Περικλής ανήκε στην δημοκρατική παράταξη του Εφιάλτη, αλλά… «όχι και το σόϊ μας». Άλλωστε ο Περικλής βρήκε τρόπο να επαναφέρει τον Κίμωνα από την εξορία που τον έστειλε ο Εφιάλτης. Ίσως γι’ αυτό ο Θουκυδίδης, βγάζει ασπροπρόσωπο τον Περικλή, τον ηρωποιεί, τον θεοποιεί. Βολεύει μια τέτοια οπτική, το ολιγαρχικό του δαιμόνιο, για να διαστρεβλώσει και να μειώσει την αξία της Δημοκρατίας. Πόσο γλαφυρά, ή αντικειμενικά, ή σωστά ιστορικά, προσεγγίζει την Δημοκρατία ο Θουκυδίδης; Αυτό, φυσικά, χρειάζεται ξεχωριστή ανάλυση. [Πάντως για να δώσουμε όσο πιο ολοκληρωμένη εικόνα γίνεται, πρέπει να πούμε ότι δεν τόλμησαν και πολλοί να γράψουν μειωτικά για τον Περικλή. Ή τόλμησαν, αλλά χάθηκαν τα γραπτά τους. Άλλοι ζούσαν από αυτόν (Ηρόδοτος, Θουκυδίδης), άλλοι πέθαιναν από αυτόν (Μιλτιάδης, Εφιάλτης). Όταν λέμε Περικλής, δεν εννοούμε έναν τύπο με περικεφαλαία. Εννοούμε ένα από τα ισχυρότερα σόγια στον τότε γνωστό κόσμο. Το μαντείο των Δελφών ήταν παράρτημά τους. Τον Μιλτιάδη τον έφαγε ο μπαμπάς Ξάνθιππος για να ανοίξει δρόμο για τον γιόκα του. Τον Εφιάλτη μάλλον αυτοί τον μαχαίρωσαν. Βλέπετε ο Περικλής, είχε μια μεγάλη πολιτική αναπηρία, η οποία δεν του επέτρεπε να πολυβγαίνει στο φως: Έμοιαζε πολύ με τον Πεισίστρατο και πολλοί ένοιωθαν ενστικτώδη -και άδικη- απέχθεια. Αυτός δε, αναγκαζόταν να το παίζει ήπιος (και οι άλλοι στο παρασκήνιο κάνανε την βρώμικη δουλειά). Αχ, αφήστε τα! Δράματα, όπως σε όλα τα σόγια: του Αγαμέμνονα από τις πολύχρυσες Μυκήνες, του κυρ-Γιάννη από το εξωτικό Μπραχάμι και όλων μας…] Κλείνω με την παρατήρηση ότι μέσα στο ημιτελές έργο του, υπάρχουν 40(!) δημηγορίες. Όμως δεν είχε κασσετοφωνάκι. Ούτε καν, ήταν εκεί! Ακούστε τι λέει ο ίδιος: « Και ως προς μεν τους λόγους, τους απαγγελθέντας από διαφόρους, είτε κατά τας παραμονάς του πολέμου, είτε κατά την διάρκειαν αυτού, η ακριβής απομνημόνευσις των λεχθέντων ήτο δύσκολος, ή μάλλον αδύνατος, και εις εμέ, δι’ όσους ο ίδιος ήκουσα, και εις τους άλλους, όσοι μου ανεκοίνωσαν αυτούς από τα διάφορα μέρη όπου τους ήκουσαν. Διά τούτο τους έγραψα όπως ενόμισα, ότι έκαστος των ρητόρων ηδύνατο να ομιλήση προσφορώτερον προς την εκάστοτε περίστασιν, προσηλούμενος συγχρόνως όσον το δυνατόν περισσότερον εις την γενικήν έννοιαν των πραγματικώς λεχθέντων.» 1.22, όπως παραπάνω.
Δηλαδή: «Στο περίπου τα έγραψα ρε παιδιά, κατ’εκτίμηση, γιατί δεν ήμουν εκεί.» Με λίγα λόγια, όποιος και να γράψει αυτούς τους λόγους μπορεί να ‘πέσει’ πιο κοντά στην αλήθεια. Βέβαια φροντίζει στο τέλος του κεφαλαίου να μας πει- με υπέροχο, πράγματι, τρόπο- ότι προσπαθεί για την αλήθεια και τις επόμενες γενιές. Και όλοι βουρκώνουμε και τον συμπαθούμε. Συμπέρασμα: Υπέροχος συγγραφεύς, καταπληκτικός ρήτωρ, λαμπρό και εξασκημένο μυαλό, ΑΛΛΆ, άλλος ένας Ολιγάρχης που αποδεικνύεται Ολίγος στο θέμα της Ιστορίας. Για την υστεροφημία του, φταίνε οι επόμενες γενιές Ολιγαρχικών και η (Λαϊκή) Αμεριμνησία των υπολοίπων.
Καλύτερα να ονομάζουμε ιστορικούς αυτούς που πράγματι ήταν: Εκαταίος ο Μιλήσιος, Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς, Έφορος ο Αιολεύς, Αγαθαρχίδης ο Κνίδιος, Κλείδημος ο Αθηναίος, Ελλάνικος ο Μυτιληναίος, Φιλόχορος ο Αθηναίος, Διόδωρος ο Σικελιώτης κ.α. οι οποίοι αφιερώθηκαν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ στην ιστορία και την έχτισαν και σαν δομημένη επιστήμη. (Ακόμα κι αν κάποιοι θεωρούνται ιστοριογράφοι, ή προ-ιστορικοί ή δεν έχουμε εμείς το έργο τους, αυτοί έδωσαν τον εαυτό τους ΜΕ ΕΝΤΙΜΌΤΗΤΑ και εργατικότητα, χωρίς να ρίψουν την ασπίδα τους (πένα) και να το βάλουν στα πόδια. Γιατί άλλο Ιστορικός και άλλο Κίτρινος Δημοσιογράφος. Για να μην αδικούμε και την Ιστορία και τους εαυτούς μας. Τον Θουκυδίδη, για να μην τον αδικούμε κι αυτόν, ας τον τοποθετήσουμε σε ένα μεγάλο βάθρο καλλιτεχνικό και να τον θαυμάζουμε για την ομορφιά των λόγων του σκεπτόμενοι τι ωραία θα τα έλεγε, αν δεν ήταν δωσίλογος. Γιατί με την παιδεία που πήρε από τους καλύτερους ρήτορες και σοφιστές, ήξερε να χειρίζεται τον λόγο και να κάνει τους αναγνώστες να παρακολουθούν όσα θέλει και να μην προσέχουν όσα αποφεύγει. Όμως η υποκρισία του έπρεπε να είναι συνδυασμένη με σοβαρές ενέσεις ειλικρίνειας και ήθους. Όμως αυτή η αντίφαση-αντίθεση, δεν μπορούσε να σταθεί άλλο, μετά τα γεγονότα του 411 για να μην αναφέρουμε τα πολύ μεγαλύτερα αίσχη του 404 (τα οποία δεν θα μπορούσε να συμμαζέψει ούτε ο Σαίξπηρ). Για αυτό έκοψε το άθλημα της Ιστορίας τόσο απότομα. Δεν έβγαινε.Νομίζω ότι ισχύει γι’αυτόν ότι έλεγε ο Διόδωρος ο Σικελιώτης για τον Τίμαιο τον Ταυρομενίτη (άλλον ιστορικό): «…πρόδωσε την αντικειμενική παρρησία του ιστορικού, για χάρη της προσωπικής του έχθρας και ανταγωνισμού».
Μήπως ο λόγος που σταμάτησε ο Θουκυδίδης τόσο απότομα και αναίτια την συγγραφή της Ιστορίας του, είναι ότι πέθανε ο Δάσκαλός του, ο οποίος πραγματικά επιμελούνταν το έργο; Γιατί είναι φανερό, ότι πολλοί βοηθούσαν και ένας φαινόταν. Όταν όμως δολοφονήθηκε ο Αρχηγός και μάλλον κάποιοι συνεργάτες το 411, εγκατέλειψε ο Θουκυδίδης και πήρε την εργολαβία ο «σταθερός» Ξενοφών και το αποτέλειωσε.
το ότι σταμάτησε να γραφει την ιστορία το 411 δε σημαίνει οτι πέθανε το 411. πέθανε όταν είχε φτάσει την καταγραφή της ιστορίας του στο 411. έζησε όλον το πόλεμο αλλά την ιστορία δεν την έγραφε σε πραγματικό χρόνο. τι σας μπερδεύει: